TERİMLER SÖZLÜĞÜ
Emlak Terimleri Sözlüğü
1- EMLAK: Mülk ve maldan oluşan emlak kelimesi ev, arsa, bağ, bahçe, tarla, ve arazi gibi taşınmayan malların orta adına denir.
2- HARİTA: Coğrafya olgularının dağılımını bir plan üzerinde gösteren ölçekli çizimdir.
3- PAFTA: Büyük haritayı meydana getiren parçaların her birine denir.
4- ARAZİ: Yerleşim alanları ve yapılmış yollar dışında kalan topak parçasına denir
5- ADA: Belirli yollarla çevrili imar planların meydana getirdiği parsellerin üzerindeki bir arada oluşumuna denir.
6- MEVZİİ İMAR PLANI: Bir bölgeye mahsus olan ve genel olmayan planlanmış bölgeye denir.
7- ARSA (imar parseli) İmar planı kapsamında yer alan kullanım şekli ve yapılaşma düzeni belirlenip tamamlanmış arazi parçalarına denir. Arsaların diğer bir ismi ile İmar parseli’ dir.
8- KOORDİNELİ ÇAP : kadastro pafta üzerinde ilgili parselin koordinatlarının bulunduğu ves.kaya denir
9- ROPERLİ KROKİ: İlgili parselin yapılabilmesini sağlayan, gerekli ölçülerin bulunduğu ves.kaya denir.
10- İMAR DURUMU: İmar parselinin boyutlarını, sınırını, imar planında kullanım şeklini ve yapılacak yapının teknik şartlarını belirten belgeye denir.
11- İFRAZ : Tapu kütüğünde kayıtlı bir taşınmazın birden fazla parsel haline getirilmesidir.
12- TEVHİD : Tapu kütüğünde kayıtlı birden fazla taşınmazın tek bir parsel haline getirilmesidir.
13- KAT KARŞILIĞI ANLAŞMASI: Taraftar arasında şekil, biçim adet (yüzde ) karşılığı bedel ödemeksizin Tapu Sicil Müdürlüğü’nce senet altına temlik şeklidir.
14- KAT İRTİFAKI : Bir arsa üzerinde ileride kat mülkiyetine konu olmak üzere yapılacak ve yapılmakta olan bir veya birden çok yapının bağımsız bölümleri için, o arsanın maliki veya ortak
malikleri tarafından, Kat, Mülkiyeti Konunu’ na göre kurulan irtifak hakkıdır.
15- CİNS TASHİHİ; Tapu kütüğünde kayıtlı bir taşınmazı niteliğinin değiştirerek, bir başka nitelikteki tapu kütüğünde tescil edilmesine denir.
16- İSKAN: Yapılan yapının bitmesi nedeni ile oturulmak için alınan yapı kullanım izine denir.
17- DAİRE: Yapılarda aynı çatı altında birden fazla yapılan bölümlerden her birine denir.
18- KAT MÜLKİYETİ : Tamamlanmış bir yapının kat, iş bürosu, dükkan, mağaza, mahzen,depo gibi bölümlerden ayrı ayrı ve başlı başına kullanılmaya elverişli olanların üzerinde, o taşınmazın
maliki veya ortak malikleri tarafından Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre kurulan özel mülkiyet hakkına denir.
19- AKİT: Tarafların karşılıklı beyanların alındığı resmi senet tanzimine tabi işlemine denir.
20- SATIŞ VADİ : Taşınmazın satışının bir kimseye vaat edilmesidir. 21- HİSSELİ TAPU : Birden fazla kişinin sahip olduğu belgeye denir.
22- MÜSTAKİL TAPU : Bir kişinin kendi başına sahip olduğu belgeye denir.
23- DEVRE MÜLK : Belirli devrelerde kişilerce kullanılarak belirli zaman içinde diğer halk sahiplerine devredilen mekana denir.
24- GECEKONDU : Hazine arazileri üzerinde izinsiz ve yetkisizce çok kısa sürede yapılan derme çatma kaçak yapılara denir.
25- VEKALET: Kişinin kendi iradesi ile tayin ettiği bir temsil şeklidir.
26- VERASET İLAMI : Kanuni varislerin ölenin varisleri olduklarını resmi kayıt evrakları neticesinde kendilerini kanıtlamalı ve ilgili mahkemeden almış oldukları tasdikli belgeye denir.
27- MİRASIN İNTİKALİ : Ölen bir kimsenin mal varlığı ile alacak ve borçlarının mirasçılarına geçmesine denir.
28- ŞUFA HAKKI: Hissedarlar arasında birinin üçüncü şahıslara satışında yürürlüğe girme hakkına denir.
29- ŞERH: Tapu kütüğüne geçici mahiyette olmak bazı şahsi hakların kaydedilmesine denir.
30- İPOTEK: Alacaktan kalan kısmı için konan şerhe denir.
31- HACİZ : İhtilaflı işlerden doğan pürüzün çözümü için konulan şerhe denir.
32- TEDBİR: Emlak ile olan ihtilafın ve alacaktan doğan ihtilafın çözümü için konan şerhe denir.
33- İZALE-İ ŞUYU: hissedarlar arasında paylaşılmayan emlakın mahkeme yoluyla satışına isteme şekline denir.
34- İNTİFA HAKKI: Emlakın iradından faydalanma hakkına denir.
35- KURU MÜLKİYETİ: Emlakta hak sahibi olup tasarruf sağlamayan intifa hakkı ile hareket edebilen terime denir.
36- İRTİFAK HAKKI: İki emlaktan diğerine geçiş hakkı tesisine denir.
37- KİRALAMA İŞLEMİ: Taraflarca belirli zaman ve şartlarda anlaşarak sözleşme altına alınan kullanım şekline denir.
38- EMLAK BEYANI : Şahıs, kurum ve kuruşlarca sahibi olduklarını ispatla….. bulundukları bölgedeki bağlı oldukları belediyelere makbuz karşılığı verilen belgeye denir
39- VERASET BEYANI :Varislerin mahkeme kanalı ile kendilerini ispatlamaları neticesinde menkul ve gayri menkullerini kendi adlarına veya müşterek olarak ilgili daireye beyanda bulunmalarına denir.
40- 376.DİLEKÇE : Vergiden doğan cezaların azaltılması için ilgili daireye verilen yazıya denir.
41- TAPU VE KADASTROL MÜDÜRLÜKLERİ : Akitli ve akitsiz işlemleri ile arazi, arsa ve binalar üzerinde yapılan değişikleri işleyen, kayda geçen, bunların sicilini tutan devlet dairelerine denir.
Çimento Terimleri Sözlüğü
Çimento Hamuru : Çimento ve sudan olusan karışımdır
Çimento Harci : Çimento, su ve kumdan olusan karışımdır
Hidratasyon : Çimentonun su ile birleserek sertlesmesi olayidir
Priz süresi : Çimento standartlarinda priz süresi, priz baslama ve priz sona erme süreleri olarak ikiye ayrilir
Priz başlama süresi : Çimento su ile birlestikten sonra, çimento hamurunun katilasmaya (plastikligini kaybetmeye) basladigi ana kadar geçen süredir
Priz sona erme süresi : Çimento su ile birlestikten sonra, çimento hamurunun katilaştı?ı ana kadar geçen süredir
Hidratasyon ısısı :Çimentonun belirli bir sicaklikta hidratasyona baslayip, hidratasyon sonuna kadar açiga çikardigi isi miktaridir. Çimento ile suyun birlesmesi sonucu oluşan kimyasal reaksiyonlar disariya isi verir.
Reaksiyonlar devam ettikçe isinin açığa çikmasi da devam eder. Baslangiçta yüksek olan hidratasyon isisi zamanla azalir
Simgelerin anlamları
32,5 : 42,5 : 52,5 Sayilari : 28 günlük en az basinç dayanimini N:mm2 cinsinden göstermektedir. Bu deney çimento harci ile yapilir. Deneyde, “standart kum”denilen özel bir kum kullanilir
“R”Harfi : Yüksek erken mukavemet özelligini gösterir. Ingilizce “rapid”kelimesinden gelmektedir
“N”Harfi : Yüksek erken mukavemet özelligi olmadigini gösterir
“A”, “B”ve “C”Harfleri : Kullanilan katki miktarlarini gösterirler.
“A”düsük katki miktarini,
“B”yüksek katki miktarini,
“C”daha yüksek katki miktarini gösterir
“M”Harfi : Kompoze çimentoyu tanimlar
İnşaat Proje Planlama Programı Sözlüğü
Acces Right (Kullanıcı Yetkisi)
Çok kullanıcılı yazılımlarda projelere geçmek için izin gereklidir. Bu proje verisini gereksiz değişiklerden korumaktadır.Read only girişi proje datasını görüntülemeye ve raporları girmeye yarar. Read write girişi detayı görüntülemeye, eklemeye, değiştirmeye ve raporları girmeye yarar.
Activity Code (Aktivite Kodları)
Proje aktivitelerine değerler tayin edilir. Amaç onları güncelleştirmek, analiz etmek, raporlamak, özetlemek ve organize etmek için kullanılırlar.
Activity Id (Aktivite Sıra Numarası)
Her aktivite verilen ve tüm projede tekil olan bir değerdir
Actual Cost For Work Performed (Performansa Bağlı Gerçek Maliyet)
Belirli zaman aralığında gerçekleşen iş için maruz kalınan maliyetler veya zamanda kesin bir noktada biriken maliyetler. Bu proje planındaki miktarın şimdiki değeri ile aynıdır. İşin maliyeti, tamamlanan işin değerinden ve gerçekleşen iş için olan plandan bağımsızdır.(ACWP)
Actual Dates (Gerçek Başlangıç Ve Bitiş Tarihleri)
Aktivitelerin ne zaman başlayıp bittiğini gösteren, aktiviteleri kaydettiğimiz tarihler. Şimdiki başlangıç ve bitişler, bütün aktiviteler için kaydedilmektedir. Actual Dates bütün raporlarda erken ve geç tarihlerin yerine geçer.
Actual This Period (Belirli Bir Zaman Aralığında Gerçekleşen)
Bir kaynağın kullanım veya özel bir kaynak için proje harcaması ve devredilen periyot için maliyet muhasebesi.
Actual To Date (Bugüne Kadar Gerçekleşen Değer)
Aktivitinen gerçek başlangıç tarihinden hesaplama yapılan tarihe kadar birikmiş proje masrafları veya bir kaynağın zamana bağlı kullanımı.
Arrow Diagramming Method(ADM) (Ok Diyagramı Metodu)
I ve J düğümlerini kullanan aktivitelerinden oluşan bir çeşit ağ diyagramı, her aktivite için, I düğümü başlangıcı, J düğümü bitişi gösterir. Bu düğümler bağlantıyı göstermek için oklar bağlanırlar. I okun kuyruğu, J ise başlangıcıdır.
Backward Pass (Geriye Doğru Hesaplama)
Ağ diyagramının geç tarihlerinin hesaplanması. Geriye doğru hesaplama, son aktivitenin en geç erken bitiş tarihi ile başlar ve projedeki ilk aktiviteye doğru yapılan hesaplamadır.
Budget (Bütçe)
Bir aktivitenin ihtiyaç olunan kaynak biriminin ve ve kaynak birim fiyatı yardımıya maliyetinin belirlenmesi işi.
Budgeted Cost For Work Performed (Performansa Bağlı Bütçelenmiş Maliyet)
Tamamlana işin maliyetinden çok tamamlanan işin değeri. Kaynak yüzde tamamlanması yerine kullanılır. (BCWP)
Budgeted Cost For Work Schedule (Takvime Bağlı Bütçelenmiş Maliyet)
Güncelleme tarihine göre tamamlanan işin miktarı . Bu işlem için yazılımda üzerinde çalışılan iş programı dışında , güncelleme öncesi kullanılan iş programı hedef program olarak tanıtılmas
gerekmektedir. Bu şekilde iki iş programı süresel olrak karşılaştırılarak zaman dayalı gelişme değeri hesaplanabilir. (BCWS)
Calender (Takvim)
Aktiviteler programlandığında iş peryotları ve tatilleri gösterir. Takvimler, günlerin, haftaların ayların planlanan birimleri olarak tanımlanır.
Classification (Sınıflandırma)
Aktiviteleri organize gruplara ayırmak için kullanılan aktivite kodu veya aktivite ID kodu anlamında olup raporlarda ve grafiklerde aktiviteleri gruplarken ve özetlerken kullanılır.
Code Title (Kod Başlığı)
Aktivite kod sınıflaması ve aktivite ID kodu ile bir kod değeri tayin edilen sınıflama.
Code Value (Kod Değeri)
Bir aktivite kod sınıflamasının ayrıntılı değeri
Constraints (Kısıtlar)
Bir aktivitenin başlangıç ve/veya birişine getirilen süresel kısıtlamalr bu başlık altında toplanmıştır. Örneğin bütün saha aktiviteleri kış başında bitirilmelidir gibi.
Cost Account (Muhasebe Hesap Planları)
Bir kaynak ve aktivite için maliyetleri sınıflandırmak için kullanılan kodlardır. Bu kodlar yardımıyla maliyet muhasebesinde kullanan muhasebe yapısını tanımlayabilir daha sonra bu hesapları iş kalemlerine tanıtılarak muhasebe sistemine veri sağlanabilir.
Cost At Completion (Tamamlandığında oluşacak maliyet)
Gerçekleşen maliyet ile tamamlamak için gereken maliyetin toplamından oluşur.
Cost To Complete (Tamamlanması İçin Gereken Maliyet)
Bütçelenen değerden gerçekleşen değerin çıkarılması sonuçu bulunur.
Cost Variance (Maliyet Sapması)
ACWP ile BCWP arasındaki farka eşit.
Data Date (Güncelleme Tarihi)
Program hesaplamalarının başlangıcı olarak kullanılan tarihtir. Her bir güncelleme sonrası güncelleme tarihi olarak kullanılır.
Duration (Original And Remaining) (Süre (Esas Yada Kalan))
Aktivitenin tamamlanması için geçen zamandır. Asıl süre tahmindir.Kalan süre ise tamamlanmaya bağlı olarak yazılım tarafından aktivitenin tamamlanması için ne kadar süre gerektiğini gösterir.
Early Dates (Erken Tarihler)
Bir aktivitenin, kendinden öncekilerin tamamlanmasından sonra başlayabileceği ve kendinden öncekilerin tamamlanmasıyla bağlantılı olarak sona erebileceği en erken tarihlerdir. Yeni eklenmiş bir aktivite için en erken tarihler ancak program hesaplandıktan sonra ortaya çıkar.
Early Finish Date (Project) (En Erken Proje Tamamlanma Tarihi)
Projenin programlanmış bitiş tarihidir. Bu tarih proje için program hesaplana kadar boş kalır.
Earned Value (Hakedilen Değer)
Gerçekleşen imalatlar için tamamlanma miktarına ve kullanılan kaynağın birim fiyatına bağlı olarak hesaplanan hakedilen değerdir.
Estimate At Completion (Tamamlandığında Oluşacak Miktar)
Bir aktivitenin tamamlandığında tüketmiş olacağı toplam kaynak miktarıdır.
Estimate To Complete (Tamamlanması için gereken miktar)
Bir aktivitenin tamamlanması için gereken miktarı gösterir.
Float (Bolluk)
Projenin bitiş tarihini etkilemeden, bir aktivitenin başlangıç veya bitişindeki gecikme miktarıdır.
Hammock Activity (Ara hedef aktivitesi)
Belirli aktivite gruplarını amaçlara uygun olarak ayırmak için ağ diyagramına eklenen bir aktivitedir. Bu aktivitenin süresi, kendisinden önceki aktivitelerin başlangıç tarihlerinden kendinden sonraki aktivitelerin bitiş tarihlerine kadar olan süreci kapsar. Ara hedef aktivitesi, aktivitelerin program tarihlerini değiştirmeyip kendinden önceki ve sonraki aktivitelerin tarihlerini içerir.
Lag (Geciktirme)
Herhangibir aktivite ile bir sonraki aktivite arasındaki ilişkide tanımlanan ve ilişki tipine bağlı olarak oluşan ertelemedir. Baş son ilişkisi olan bir yapıda ilk aktiviteden sonra gelen aktivite geciktirme
değeri kadar bekletilir.
Late Dates (Geç Tarihler)
Bir aktivitenin; projenin bitiş tarihini ertelemeden başlayabileceği ve projenin tamamlanmasını geciktirmeden tamamlanabileceği en geç tarihlerdir.
Loop (Mantıksal geri bağ)
Bir ağ diyagramında aktivite ilişkileri tanımlanırken, bir akış misali bir yönde hareket edilmesi gerekir. Bu bağlamda eğer aktiviteler herhangibiri kendinden önce başlayı biten bir aktiviteyi tekrar başlamaya zorlayan bir ilişki tipine sahipse bu durumda mantıksal geri bağ oluşur.
Master Project (Ana Proje)
Birden çok projenin yönetiminde, projeleri parçalamak gerekir. Çapı nispeten küçük olan bu parçaları ayrı sorumlulara atamak proje efektifliğini arttıracaktır. Bu şekilde yönetilen projelerden, kücük parçalara alt projeleri(subproject) denir. Alt projelerin bir araya gelerek oluşturdukları bütüne ana proje (master project) denir. Her bir alt proje ayrı yönetilir ve büyük projenin tamamı bikişinin veya grubun sorumluluğundadır.
Maximum Limit (En Fazla Limiti)
Kaynak dengelemesi yapan yazılımlarda belirli bir dönemde olması (veya kullanılması) mümkün olan en büyük kaynak miktarıdır.
Milestone (Dönüm noktaları, Önemli hedef tarihleri)
İş programı içerisindeki önemli noktaları gösterir, süreleri yoktur
Nonwork Period (Çalışılmayan Periyot)
Daha önceden belirlenmiş çalışılmayan süreçler.
Normal Limit (Gereken Limit)
Kaynak dengelemesi yapan yazılımlarda belirli bir dönemde olması (veya kullanılması) düşünülen (dengelemeye esas beklenti) kaynak miktarıdır
Open End (Sonu Boşta Aktivite)
Herhangibi son ilişkisi olmayan aktiviteler listesi
Out Of Sequence Proress (Sıradışı Başlangıç)
Mantıksal olarak meydana gelmesi programlanmış aktivitelerden önce başlamış yada tamamlanmış aktiviteyi gösterir.
Owner (Proje sahibi)
Bir projeye oluşturan ve en yetkili yazılım kullanıcısıdır. Diğer kullanıcılara projeye giriş hakkı, atamak ve eklemek konusunda tam yetkiye sahiptir.
Payment Lag (Ödeme geçiktirmesi)
Kazanılan değerin gerçekleştiği tarih ile nakit akışını belirleyen ödeme arasındaki farktır.
Percent Complete Resource (Kaynak Miktar tamamlanma yüzdesi)
Bir aktivite için kullanılmış kaynağının, toplam o aktivite için harcanacak kaynak miktarına oranıdır.
Planning Unit (Planlama birimi)
İş programının(aktivitelerin) hangi bazda(zaman olarak) planlanacağını belirtir. Bunlar gün, hafta, ay olabilir.
Precedence Diagrmming Method (Pdm) (Kutu Diyagramları)
Aktiviteleri kutularla ilişkileri oklarla sembolize eden bir ağ diyagramlama tipidir.
Precedors (Öncül)
Mantıksal sırada bir aktivitenin kendisinden daha önce meydana gelen bir aktivitedir.
Unit Price (Birim Fiyat)
İş programında kullanılan her kaynak için tanımlanan kaynak birim fiyatıdır.
Resource Curves (Kaynak kullanım eğrileri)
Bir aktivite süresince, kaynakların maliyetlerin aktivite süresi içindeki kullanımının dağıtımın belirleyen eğrilerdir.
Resource Dictionary (Rayiç Listeleri)
Proje kaynakları ve ilgili birim fiyatların ve uygun limitlerin listesi. Kaynakları aktivitelerle ilişkilendirmeden önce,kaynak sözlüğünde tanımlamak zorunda değilsiniz; ancak, Batch’ de ilişkilendirmeden önce sözlükte bulunmak zorundadırlar.Eğer maliyet tahmini ve Kaynak seviyelemesi yapacaksanız,birim fiyatları ve uygun limitleri tanımlayın.Bu söz1üğü project Data menüsündeki seçenek 4′ten girin.
Resource Duration (Kaynak Süresi)
Bir kaynağın, bir aktivite tarafından kullanıldığı zamanın uzunluğu. Bu değeri, aktivitenin toplam süresinin yalnızca bir bölümüne kullanılan kaynaklar için kullanılır.
Resource Lag (Kaynak Geçiktirmesi)
Kaynak sürelerinde yapılan geçiktirme.
Resource Leveling (Kaynak Denegelemesi)
Kaynak dengelemesi işlemi. Proje sürence yada projenin belirli bir bölümünde belirlenen bir veya birkaç kaynak için, kullanılması düşünülen asıl yada en fazla kaynak miktarına bağlı dengelem
işlemi.
Resume Date (Yeniden Başlama Tarihi)
Durdurulmuş bir işin, yeniden başlama tarihidir..
Start Flag (Başlangıç işareti)
Bir ,veya bir grup aktivitenin baş1ayacagını gösteren aktivitedir.
Start Milestone (Başlangıç dönüm noktası)
Bir seri ilgili aktivitenin başlangıcını veya proje süresince tamamlanmasını temsil eden bir aktivitedir.
Start No Earlier-Than Constraints (En erken başlama kısıtı)
Bir aktivitenin en erken başlıyabileceği zamanı belirleyen bir sınırlamadır.
Start-No-Later-Than- Constraints (En geç başlama kısıtı)
Bir aktivitenin en geç başlıyabileceği zamanı belirleyen bir sınırlamadır.
Start-On Costraints (İstenen Başlama Tarihi)
Erken ve geç başlama tarihlerini, aktiviteye verilen tarihe eşit olmasını sağlayan bir sınırlamadır.
Start-To Start Relationship (Aynı Anda Başlama İlişkisi)
İki aktivitenin aynı anda başlayacağını gösterir mantıksal ilişki.
Successor (Ardıl)
Mantık olarak bir aktiviteden sonra oluşması gereken aktivite.
Suspend Date (Durdurulma tarihi)
Aktivitelerin durdurulduğu tarihtir.
Target Schedule (Hedef İş Programı)
İlerlemeyi ölçmek için, gerçekleşen iş programıyla karşılaştırılabilen bir proje planıdır. Hedef, temel iş programı veya henüz güncelleştirilmiş iş programının kopyası olabilir.
Total Float (Toplam Bolluk)
Proje bitiş tarihini etkilemeksizin, aktivite başlangıç veya bitiş tarihinin ertelenebileceği toplam süre olup , bir aktivite mantık sırası içindekilerin tamamını kapsar.
Units Per Time Period (Günlük İmalat Miktarı)
Belirli bir aktiviteye de kullanılan günlük kaynak miktarı.
User Name (Kullanıcı Adı)
Network kullanıcısını tanıtmak için kullanılan isimdir.
Varience (Sapma)
Tahmin edilen tamamlanma miktarı veya maliyeti ile gerçekleşen arasındaki fark.
Work Period (İŞ GÜNÜ)
Proje takvimine göre bir aktivitenin ne zaman başlayacağını veya biteceğini gösteren zaman aralığıdır.
Zero-Free-Float (Sıfır Serbest Bolluk)
Pozitif bolluklu bir aktivitenin, ardılı olan aktiviteyi ertelemeksizin, mümkün olduğunca geç başlamasını sağlayan bir sınırlamadır.
Zero-Total-Float (Sıfır Toplam Bolluk)
Pozitif bolluklu bir aktiviteyi,geç başlama tarihini erken başlama tarihine eşitleyerek kritik aktivite haline getiren bir sınırlamadır. Sıfır-Toplam-Bolluk sınırlaması önceli olan, aktivitenin bolluğunu da sıfıra indirebilir.
İnşaat Teknik Terimler Sözlüğü
ADERANS : Yapışma, bağlanma
ABSORBSİYON : Emme, absorbe etme
AGREGA : Kum, çakıl, kırmataş gibi yapı malzemelerinin adı
APLİKASYON : Projeye göre yapı temelini arazi üzerinde oturacağı alanı belirleme
ASMOLEN : Pişmiş toprak, cüruf ve çimento karışımından yapılmış, ses geçirmez, delikli briket türü.
ASMOLEN DÖŞEME : Pişmiş toprak, cüruf ve çimento karışımından yapılmış, ses geçirmez, delikli briket
türünden imal edilmiş döşeme
ATAŞMAN : Proje dışı yapılan işlerin belirtilmesi
BETON : Kum, çakıl ya da kırmataş, çimento, su ve gerektiğinde katkı maddeleri kullanılarak elde edilen yapı malzemesi
BRÜTBETON : Çıplak, düzgün yüzeyli beton
AKS : İki yapı elemanının, ortasından ortasına alınan ölçü, uzaklık
ALİYNMAN : Hizaya getirme, aynı eksene getirme
ALKALİ AGREGA REAKSİYONU : Alkali – agrega reaksiyonu, agreganın reaktif silis bilşenleri ile çimentonun
alkalileri (Na2O ve K2O) arasında oluşan kimyasal bir olay
ANKASTRE : Bir ucu sabit kiriş, gömme
APSİS : Yatay koordinat
ARTER : Ana yol
BALAST : 40-110 mm çapında kırmataş
BAYPAS:Çevirme, devre dışı bırakma, aşırtma, kırmataşın konkasörlerde kırılması ve dane çaplarının belirlenmesi işleminde dışarı atılan kirli-ince toz malzeme
BEKO:Terskepçe, kendine çekerek hendek kazan bir çeşit ekskavatör
BİMSBETON:Agrega olarak bims agregaları kullanılarak, gerektiğinde kum ilave edilerek yapılan hafif beton
BİRİM AĞIRLIK:Bir malzemenin ağırlığının hacmine bölünmesiyle elde edilen değer
BLOKAJ:Taşdöşek, 100-150 mm boyutlu taşların zemine döşenip sıkıştırılması
BORDÜR:Kenar taşı
BRANŞMAN:Bağlantı kolu
ÇİÇEKLENME:Sertleşmiş beton içindeki, çimento harcındaki bileşenlerin çözünüp dışarı sızması ve yüzeyde kristalleşip birikmesi sonucu oluşan lekeler
DANSİTE:Yoğunluk
DEŞARJ:Boşaltma
DEVER: İç eğim
DİLATASYON:Yapılarda deprem, ısı, farklı oturma gibi hareketleri karşılayabilmek için bloklar arası bırakılan aralık
DOZ:Bir karışıma girmesi gereken miktar
DOZAJ:Ayarlama, düzenleme
DURABİLİTE:Kalıcılık, betonun servis ömrü boyunca fiziksel ve kimyasal etkilere karşı koyması, dayanım
EKSKAVATÖR:Kazma ve yükleme makinası
ELASTİSE MODÜLÜ:Statik hesaplamada bir gerilimin, kısalma ya da eğilme miktarına bölünmesi ile bulunan değer
ETÜT:Ön çalışma
FAY:Yer kırığı, yer çatlağı
FİLLER:0,25 mm göz açıklıklı kar elekten geçen ince malzeme, taşunu, mineral toz
FİNİŞER:Serme ve sıkıştırma makinası
FİRKETE:U harfi biçiminde bükülmüş betonarme demiri
FORE KAZIK:Bir boru çakarak, içini boşalttıktan sonra, demirlerini koyup beton döküldükçe kılıf borunun çıkartılması yöntemiyle yapılan kazık
GABARİ:Yapılacak bir binanın imar planında belirtilmiş azami yükseklik
GAZ BETON:İnce ve silisli bir agrega ve inorganik bir bağlayıcı madde (kireç veya çimento) ile hazırlanan karışımın, gözenek oluşturucu bir madde katılarak hafifletilmesi yolu ile elde edilen hafif beton
GERBER KİRİŞİ:Oynaklı (mafsallı) kiriş
GRONÜLOMETRİ:Kum, çakıl, kırmataş gibi yapı malzemelerinin elek analizleri sonucunda tane dağılımının belirlenmesi. Tane ölçüm
GROBETON:Kaba beton, düşük dozlu demirsiz beton
HARÇ:Kargir duvarlar ile iç ve dış sıvaların yapımında kullanılan ve mineral esaslı bir bağlayıcı, harç kumu, su ve gerektiğinde ilave edilen katkı maddelerinin uygun oranlardaki karışımları ile oluşturulan bir yapı malzemesi
İNTEGRAL:Tümlev olarak da bilinir. Matematikte türevi [Dg(x)] verilen bir f(x) fonsiyonuna eşit olan bir g(x) fonksiyonu bulma tekniği
İNCELİK MODÜLÜ:Agrega gradasyon özelliği hakkında bilgi saglayan ampirik bir sayısal değerdir
İncelik modülü = Elek üzerinde kalan agreganın yığışımlı yüzdesi / 100
İSTİNAT DUVARI:Dayanma duvarı
KAPİLER BOŞLUK:Kılcal boşluk
KARKAS:İskelet, bir yapının betonarme, çelik, ahşap gibi taşıyıcı sistemi
KAROT:Zemin, beton, asfalt gibi yapımlardan, özel aygıt (karotiyer) ile alınan silindirik örnek
KAVİTASYON:Su yapılarında rastlanan oyulma olayı
KAYAR KALIP:Düşey olarak sürekli yükseltilebilen kalıp
KLİNKER:Çimentonun temel bileşenleri olan kil ve kireç taşının pişirilmesiyle elde edilen ceviz büyüklüğündeki ürün
KOMPAKT:Sıkı, katı, yoğun
KONSOL:
1-Bir nesneyi alttan ve duvardan dstekleyen eğik parça
2- Yalnız bir ucu yapı elemanına gömülü, diğer ucu boşta olan yapı öğesi
KOROZYON:Kimyasal aşınma
KÜR: Betonun priz süresi ve dayanım kazanması aşamasında su kaybı ve hava etkisinden korunması
LENTO:Üzerlerine gelen yükleri taşıyabilmek için kapı, pencere vb. açıklıklarının üst başlarına konan ahşap, çelik ya da betonarme kiriş
LİMİT:Matematite yakınlık kavramına dayalı olarak belirlenen ve özellikle bir fonksiyona değerinin tamamlanmamış olduğu bir noktada, bu noktanın yakınında bulunan noktalardaki değerlerine uygun düşen bir değer aramak amacıyla yararlanılan kavaram
LODER:Yüklenici, kepçe
LOS ANGELES AŞINMA DENEYİ:Agreganın aşınmaya dayanıklılığının belirlenmesinde kullanılan deney
yöntemlerinden biri
MAFSAL:Eklem, Birbirine bağlanmış parçaların her yönden dönmesini sağlayan baglantı ögesi
MASİF:
1- Kaplama ya da doldurma olmayan
2- Beton genişlik ve derinliğince aynı olan
MESNET:
MERTEK:Çatılarda kaplama tahtalarını taşıyan, eğim yönünde latalar
MICIR:4-32 mm dane çaplı kırmataş
MOLOZ:Yapım yıkım artığı
MOMENT:Bir kuvetin uygulandğı kütleyi bir eksen etrafında döndürme eğilimi
NERVÜR:Diş, damar, kaburga
NERVÜRLÜ DÖŞEME:Bir yönde yaklaşık 50 cm aralı seri kirişçikli tek doğrultulu döşeme
NERVÜRLÜ ÇELİK:Üzerinde çeşitli biçimde kabartıları olan betonarme çelik
NİVELMAN:Arazi üzerinde çeşitli noktaların belli bir röpere göre yükseklikleri ya da yükseklik farklılıklarının ölçme eylemi
PARAPET:Balkon, teras, köprü vb. korkuluk duvarları
PERMEABİLİTE:Geçirgenlik
POISSON ORANI:Beton numunelerine elastik bölgede basınç gerilmeleri uygulandığında deney numunelerinde meydana gelen enine birim uzamanın boyuna birim kısalmaya mutlak değerce oranı
POROZİTE:
1- Gözeneklilik
2- Bir boşluğun birim dolu hacmine oranı
POZ:Kalem, çeşit
PREFABRİKASYON:Önyapım, ön üretim
PREKAST:Önceden dökülmüş
PRİZ:Beton ve harçlarının katılaşmaya başlama süresi
PUZOLAN:Tras, kireç ve suyla karışınca sertleşebildiğinden bağlayıcı olarak kullanılan volkanik toprak
RADİJENERAL:Bir yapının tüm büyüklüğü ile zemine oturduğu yekpare temel. Radye temel
RETORDER:Geciktirici
RİJİT:Sert, katı, eğilmez, bükülmez. Oynak ya da esnek olmayan
ROTARİ:Döner. Delicisi dönerek çalışan sondaj makinası
RÖTRE:Büzülme
SEGREGASYON:Ayrışma
SEPTİK (ÇUKUR):Sızdırmaz çukur
SLAMP:Çökme, betonun (kıvamının) ölçülebilen oturması
SOĞUK DERZ:Beton dökümü sırasında uygulamadaki gecikme sebebiyle iki tabaka arasında meydana gelen derz veya süreksizlik
SÖMEL:Temel pabucu
STATİK:
1-Durgun, dingin, herhangi hareketi olmayan
2-Dengeli
ŞAPO:Betonarme kiriş ve döşemelerde aşırı çekme gerilmelerini karşılmak üzere mesnetlerde ek olarak en üst konan özel şekilli demir
ŞÖNT (BACA):Bina yükliğince uzanan geniş ana kanala her katın bacasının bAğlandığı baca tipi
ŞÜT:Düşme, akım hızını kesme için yapılan basamaklama
TABLİYE:Döşeme plağı
TAŞERON:Bir yapının bir bölümünü sadece işçilik olarak üstlenen sermaye, ekipman ve teknik kadrosu az küçük yapımcı
TRAS:Bağlayıcı özelliği olan volkanik tüf
TUVENAN:Dereden çıkarılmış, elenmemiş ve yıkanmamış, olduğu gibi kullanılan kum çakıl karışımı yapı malzemesi
TÜREV:Matematikte bir fonksiyonun, bir değişkene göre değişim hızı
UNİFORM:Tek biçim homojen eş dağılmış
VAKUMLU BETON:Vakum yöntmiyle içindeki fazla suyun alınarak prizi çabuklaştıran, kalıp alma süresini
kısaltan beton
VİBRASYON:Titreşim
VİZKOZİTE:Bir sıvımsı maddenin akmaya gösterdiği karşı koyma
Mimari Proje Sözlüğü
YERLEŞİM PLANLARINDA :
– Yerleşim Planında Zemin Kat çizilir, Bina dış boyutları ile bahçe mesafeleri işlenir, Yapı Yaklaşma sınırı farklı bir çizgi ile belirlenir.
– TAKS: Yapı ve yapıların, zeminle irtibatını sağlayan taşıyıcı sistem elemanı olan kolonları birbirine bağlayan kirişlerin dışının çevrelediği alandır. Bahçeye yapılan eklenti ve müştemilat taban alanı içinde sayılır. Gömme balkonlar TAKS a dahildir.
– Mevcut durum (yapılar, sınırlar, yollar, yeşil örtü), imar sınırları, önerilen yapı konumları ve çevre düzenlemeye ait çizgiler farklı teknikle çizilir.
– Kadastro ve imar sınırları çaplarına uygun olarak yerleşme planı üzerine işlenir.
– VAZİYET PLANI: Parsel köşe ve parsel düzenleme kotları verilecektir. Parselde birden fazla yapı varsa her biri için ayrı ayrı düzenleme ve subasman kotları verilecektir. Parseli boydan geçen ve her bloğu gösteren kotlanmış kesit çizilecektir. Düzenleme sonucu istinat duvarı çıkıyorsa boy ve yüksekliği belirtilecektir.
– Bloklar kodlanır (isimlendirilir). Blok kodları için A; B,N şeklinde harfler, aynı blokların tekrarlarına A-1, A-2,A-n şeklinde harf ve rakamlar tercih edilmelidir.
– Blokların içine kat adetleri, dışına blok dış boyutları yazılır, saçak izdüşümleri işaretlenir.
– Paftanın uygun yerine, blokların kat adetleri, gabarileri, her kat alanı, toplam inşaat alanları yazılır.
– Blokların, yol ve komşu binalara, parsel sınırlarına röper noktalarına, korunacak yapılara uzaklıkları, gerekiyorsa konum açıları, eksiksiz ölçülendirilir.
– Blok köşeleri, arsa içi servis yolları, istinad duvarları, meyil, rampa ve merdivenlerin başlangıç ve bitiş noktaları, servis avluları, zemin altındaki tesisler ve gerekli başka noktalar plankote röper kotuna göre kodlandırılır ve bu kotların altına ayırt edilebilecek şekilde hali hazır duruma ait kot yazılır.
– Otopark yönetmeliğine uygun olarak parsel içinde düzenlenen otopark yerleri belirlenir, ölçülendirilir ve m2leri yazılır. Paftanın bir köşesine otopark alanı ihtiyacı hesabı yazılır.
– OTOPARKLAR: Bina içinde projelendirilecekse rampa eğimi max %20 bahçede düzenlenecekse yan bahçe tarafından ( bina girişleri hariç ) 3.00 mt şartı sağlanacaktır.
– Binanın önemi gerekiyorsa çevreyi içeren, iki kesit yada siluet çizilir.
– Fosseptik yapılacaksa yeri ve ölçüleri belirlenir.
– Müştemilat bahçede çözülmüşse ölçüleriyle çizilir.
PLANLARDA :
– Bütün kat planları ile benzer kat planlarının biri çizilir, Tekrar eden katlar için açıklama yazılır.
– Taşıyıcı aks sistemi, statik projeye uygun harf ve sayılarla (koordinat sistemi esaslarına göre X ekseni üzerine harfler, Y ekseni üzerine sayılar olmak üzere) belirlenir.
– Bloklar, katlar ve katlardaki her mahal kodlandırılır ve mahal isimleri yazılır.
– Kat planlarının kesit geçirilen yerlerinde kesit çizgisinin tümü ve bakış yönü gösterilir.
– KOTLAMALAR: Zemin kat planında sahanlık ve kat kotları, normal kat planında ise tüm katların kotları verilecektir. Kesitlerde bina içi kaplama üst kotu verilmeyecektir. Kesit ve cephelerde mevcut arazi nokta nokta, düzenlenmiş arazi koyu çizgi olarak çizilecektir.
– Dilatasyonlar ve bacalar her katta gösterilir ve ölçülendirilir.
– Modüller, inşai akslar ve kesişme noktaları belirlenir.
– Yeterli ölçü verilir. (Her mekandan duvar hareketlerini gösterecek şekilde, yatayda 2, düşeyde 2 olmak üzere en az 4 ölçü çizgisi verilir.)
– ÖLÇÜLENDİRME: Bina dışıda doluluk-boşluk, girinti-çıkıntı, aks ve toplam olmak üzere en az dört, bina içinden ise biri dış duvar tarafı olmak üzere en az iki ölçü verilecektir.
– Taşıyıcı elemanlar (kolon, perde duvar, pano vb.) ayrı çizim tekniği ve gerçek boyutları ile gösterilir.
– Pano canlı bölme, alçak duvar vb. gibi mahal ve bina ayrım elemanları eksiksiz gösterilir şematik açıklamalar yapılır, yükseklikleri yazılır.
– Mutfak, ofis, laboratuar, çamaşırhane, banyo, wc vb. gibi hacimlerde bütün tezgahlar, lavabo, eviye banyo ve duş tekneleri, pisuvar ve wc. Taşları sağlık donatımı ile doğalgaz kullanımına açık bölgelerde (kombinin yeri), mekanda ısıtma amaçlı soba kullanılıyor ise doğalgaz sobasının yeri ve bunların olduğu mekanlarda bacanın projelerine ve imalat tariflerine uygun çizilmesi gerekir.
– Tüm farklı kat planında tefriş yapılır.
– TEFRİŞ: 1/50 uygulama projelerinde sabit elemanlar dışında tefriş yapılmayacak, taramalarda aşırıya kaçılmayacak ve ince çizgi kullanılacaktır. Tefrişli planlar isteniyorsa ayrıca 1/50 veya 1/100 ölçekli verilecektir.
– Bütün doğramalar detayına uygun ve şematik olarak çizilir, açılan kanatları belirtilir, aksları gösteren çizgiler üzerinde eni ve yüksekliği ile kaba yapı boşluğu gösterilir.
– Esas giriş önü tretuvar kotu 0.00 kabul edilerek, döşemelerdeki bütün kot farklarına ait değerler bitmiş ve kaba yapı kotu olarak ayrı ayrı gösterilir.
– Merdivenler konstrüksiyonlarına uygun olarak çizilir, merdiven numarası, basamak adedi, genişlik ve rıht yüksekliği yazılır. Merdiven ve sahanlık aksını gösteren çizginin basamakları kestiği noktalar çıkış yönünde numaralanır ve bu çizgi en son basamakta ok ucu olarak bitirilir. Korkuluklar çizilir, merdiven genişliği ölçüleri verilir. Başlangıç ve bitiş noktalarında ve sahanlıklarda kaba döşeme kotları verilir. Rampaların çıkış yönü okları, eğimleri, korkulukları, başlangıç ve bitiş noktalarının kaba döşeme kotları yazılır ve ölçüleri verilir.
– Asansör, yürüyen merdiven, monşarjlar kapasitelerine ve donatım projelerine uygun olarak çizilir.
– Zemin kat planlarında çevre tanzimi, (tretuvar, bağlantı yolları, giriş platoları, çiçeklikler vb.) gerektiği kadar işlenir. Kaba ve bitmiş kotları verilir, yapı ile ilişkili olarak ölçülendirilir.
– Asma tavan yapılması gerekli mahaller belirtilir. Malzemesi mahal listesinde gösterilir.
– Planın geçtiği düzlem ile tavan arasında kalan imalat nokta nokta işlenir(saçak, ara kat, çıkma vb.).
– Çarpık-eğri imalatların gerçek ölçüleri hesaplanarak üzerlerine yazılır.
– Karo seramikler gerçek ölçülerine göre taranır.
– Çatı planı çizilir. Meyiller, su toplama yerleri, dereler, tesisat, ve asansör çıkıntıları, bacalar, yağmur inişleri, çatı çıkış delikleri gösterilir ve gerekli kotlar verilir.
– ÇATILAR: Çatı formu ( kırma, beşik, vs.) proje müellifince belirlenecek ancak mahya kotu h:3.50 mt-yi çatı eğimi %35 geçmeyecektir. Çatı eğimi saçak ucundan başlayacaktır. Çatı planında duman ve havalandırma bacaları gösterilecek ve çatı eğimi yazılacaktır. Merdiven kova duvarları çatı arasında da devam edecek ve çatı arasına kapı ile girilecektir. Çatı eğimli plak olarak düşünülmüşse bu durum statik hesap ve betonarme projede dikkate alınacaktır. Yüksekliği 2 mt aşan kalkan duvarlar 20 cm olarak projelendirilecek ve üzerine en az 20/20 cm hatıl dönülecektir. Çatı fenerleri pencere ( fener içi pencereleri max 120 cm den olacaktır.) boyutunu aşmayacaktır.
– Yağmur iniş boruları gerçek boyutlarında çizilir ve ölçüleri yazılır.
– Zemin kat planlarında kuranglezlerin görünüşleri konstrüksiyonlarına uygun çizilir, ölçülendirilir.
– Sabit röpere göre tüm kotlamalar bağlanır.
– Müştemilat bahçede çözülmüşse ölçüleri ile gösterilir.
– ÇIKMALAR: Yapının ön ve arka bahçe tarafında max 1.50 mt ve muvafakat alınması şartıyla tüm cephe boyunca ( kapalı çıkmalarda yoğunluk ölçüsünde), yan bahçe tarafında 1.00 mt ve cephe boyunun 2/3 kadar yapılabilinecektir. Zemin kat balkonlarının altı kapatılacaktır.
– BODRUMLAR: Bodrum katta her bağımsız bölüm için min. 2.5 m2 müştemilat alanı ayrılacaktır.
– OTOPARKLAR: Bina içinde projelendirilecekse rampa eğimi max %20 bahçede düzenlenecekse yan bahçe tarafında ( bina girişleri hariç ) 3.00 mt şartı sağlanacaktır.
– ASANSÖRLER: Projelerde kova boyutları asansör firmalarınca hazırlanan avan projelerde göre seçilecek, yapımı düşünülen kapı tipi yazılacaktır. Asansör bodrum kata iniyorsa temelde, inmiyorsa bodrum katta kova dip kotu verilecektir.
KESİTLERDE :
– Her bloktan en az iki kesit çizilir. Kesitlerden biri merdivenden, diğeri yapıda konstrüktif özelliği olan yerlerden en çok bilgi verecek şekilde geçirilir. Gerektiği durumlarda kesit sayısı çoğaltılır.
– En az bir kesit kapı ve pencerelerden geçirilir.
– Kesitin geçtiği yerlerdeki mahallerin kodları ve isimleri yazılır.
– Yapının strüktürü ile ilgili dekoraktif elemanlar detaylarına uygun ve şematik olarak çizilir, malzeme açılımları yapılır.
– Asma tavan alt yüzü ile bitmiş döşeme arasındaki net kat yüksekliği ayrı bir ölçü çizgisiyle verilir.
– Pencere altı dolu kısımlarının yapım şekli açık olarak belirtilir.Kiriş bitişi, duvar dolgusu ayrı ayrı kodlandırılır, radyatör yüksekliği gösterilir. Parapet-denizlik detaylarına uygun çizilir. Su toplama şekli gösterilir.
– Giriş saçakları ve balkonlar eğimleri, örtü ve yalıtım malzeme açılımları yazılarak sistem ve imalat detaylarına uygun çizilir. Malzeme isimleri verilir.
– Bodrum döşeme ve duvarlarında yalıtım gerekiyorsa sistemi hakkında açıklama yapılır.
– Kuranglezler konstrüksiyonlarına ve detaylarına uygun olarak çizilir. Su toplama şekli ve yalıtım hususları ile diğer malzeme açılımları verilir., kot ve ölçüleri yazılır.
– Doğal zemin nokta nokta, önerilen zemin devamlı çizgi ile gösterilir ve her ikisine ait gerekli kotlandırma eksiksiz yapılır.
– Bütün kotlar, sabit röper kotu ile bağlantılandırılır.
– Cephelerdeki elemanlar güneş kırıcılar detayların uygun olarak çizilir, malzemeleri ve kotları yazılıp ölçülendirilir.
– Cephelerdeki hareketler işlenir, gerekirse açıklayıcı notlar yazılır.
– Çatı konstrüksiyonu gerçek şekil ve ölçüleri ile detayların uygun olarak çizilir. Kullanılan bütün malzemelerin isim ve ölçüleri derelerin, mahyaların, asansör ve diğer çıkıntıların, bacaların kotları ile çatı eğimi yazılır.
– Kesit düzleminin arkasında kalan ve görünen kısımları, görünüşlerde istenenlere uygun olarak çizilir.
– Planlarda görülmeyen ölçüler verilir.
– Müştemilat bahçede çözülmüşse en az bir kesitte ölçüleri ile gösterilir.
GÖRÜNÜŞLERDE :
– Bütün görünüşler çizilir. Bulundukları düşey düzlemlere göre farklı çizim tekniği ile gösterilir.
– Mimari ile ilgisi olmayan çizgilere yer verilmez.
– Doğal zemin nokta nokta, önerilen zemin devamlı çizgi ile gösterilir ve kotlandırılır.
– Zemin altında kalan yapı kısımlarının dış hatları kesik çizgilerle belirtilir ve kotlandırılır.
– Cepheye arkadan bağlanan bütün kiriş ve döşemeler nokta nokta (ifade edecek kadar) işlenir.
– Cephe kaplama malzemesi ve renkler yazılır. Cephelerdeki hareketler belirtilir, gerekiyorsa not yazılır.
– Yağmur inişleri ve olukları, paratoner inişleri gösterilir.
– Kapı ve pencere görünüşleri, korkulukları detaylarına uygun olarak çizilir, açılan kanatlar işaretlenir.
– Saçaklar, balkonlar, döşeme denizlik altı,lento altı, kalkan duvarları, oluk, mahya, baca ve çıkıntılarına kot verilir.Plan ve kesitlerde gösterilemeyen ölçüler yazılır (Saçak kalınlığı, balkon korkuluğu yüksekliği, konsollar vb.).
– Müştemilat bahçede çözülmüşse gösterilir.
SİSTEM DETAYLARINDA :
– Balkon korkuluğu, merdiven, çatı, sistem detayları ve cephe sistem detayları uygulama projesinin ekinde sunulacaktır.
– Sistem detayının planı, kesiti ve görünüşü aynı ölçekte, olanaklı ise aynı paftaya çizilir.
– Değişik malzeme, imalat yada yapı elemanlarının tüm birleşme özellikleri şematik olarak gösterilir, ayrıntı imalat detayında verilir.
– Tüm malzeme isimleri yazılır, malzeme açılımları yapılır.
– Malzeme isimlerinin yanlarına gerekiyorsa pano- ları yada referans no- ları yazılır.
– İmalat detaylarının referans numaraları ve bulundukları pafta numaraları yazılır.
– Sistem detayının yer aldığı mahal no- ları ve uygulama projesi pafta no- ları yazılır.
– SİSTEM DETAYI: Sistem detayları mevcut kesitin büyütülmüş ölçekli kopyası değil, detayları gösterir tarzda verilecektir. Özellikle ısı yalıtım uygulamasına geçilmesi sebebiyle Betonarme elemanları yapılacak ısı yalıtım malzemeleri ile duvar birleşim detayları gösterilmelidir.
– ISI YALITIM DETAYLARI: Projenin şekli ilavesi değil uygulanabilir boyutlarda değerlendirilerek projelendirilecektir. Yürürlükte bulunan 8.5.2000 tarih ve 24043 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan -Binalarda Isı Yalıtım Yönetmeliği- şartlarına uyulacaktır.
MERDİVEN DETAYLARINDA :
– Merdivenin 1/20 ölçekli Plan ve Kesiti çizilir, Balasmanlı merdiven planlarında tüm basamakların dar ve geniş ölçüleri yazılır. Kesitlerde basamak yükseklikleri belirtilir. Malzeme ile ilgili bilgiler eksiksiz olarak işlenir.
TÜM PROJELERDE :
– 3194 Sayılı İmar Kanunu.
– Kat Mülkiyeti Kanunu.
– 3030 Sayılı Kanun Kapsamı Dışında Kalan Belediyeler Tip İmar Yönetmeliği.
– Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik.
– Asansör Yönetmeliği.
– Sığınak Yönetmeliği.
– Otopark Yönetmeliği.
– Mimarlar Odası Yönetmelikleri.
– Tüm imar mevzuatı hükümlerine ve Merkez İlçe ve Diğer İlçelere deki, İlgili Belediyelerin Plan Notları ve Meclis Kararlarına uyulması zorunludur.
İmar Durumu: Yapı yapılacak parselde, imar planı ile plan notlarında ve imar yönetmeliğinde öngörülen kuralları, yazı, rakam ve kroki ile belirten belgedir.
Avan Proje: Uygulama projelerinin yapılmasına esas teşkil eden l/l00, l/200 ölçeklerde yürürlükte bulunan imar plan ve mevzuatına göre düzenlenen projedir. Avan projeler imar durumu mahiyetinde olup imar planında meydana gelecek değişikliklerden dolayı hiçbir hak iddia edilemez.
Ruhsat Ekleri: Bu yönetmelikte geçen ruhsat ekleri tabirinden, dilekçe ile beraber Belediye ye verilen tapu, çap, röperli kroki, istikamet rölevesi, kot-kesit belgesi, imar durum belgesi ve yapı ruhsatı ile birlikte tasdik edilen mimari, statik, elektrik ve tesisat plan, proje, resim ve hesaplar anlaşılır.
Taban Alanı (TA): Yapının parsele oturacak bölümünün yatay izdüşümünde kaplayacağı alandır. Bahçede yapılan eklenti ve müştemilat taban alanı içinde sayılır. İç bahçe, Yangından Korunma Yönetmeliğinin gerekli gördüğü yangın merdiveni ile sahanlık ve ekleri (şaftlar), SAS bölümleri (yangın güvenlik hacmi), başka amaçla kullanılmayan yangın kaçış koridoru, ışıklık, asansör boşluğu, trafo, havuz iç boşluğu ile bina konturları dışında ve tamamen toprak altında yapılan su depoları taban alanına dahil değildir.
Taban Alanı Kat Sayısı (TAKS): Taban alanının imar parseli alanına oranıdır. İmar planlarında aksine bir açıklama bulunmadığı takdirde ayrık nizama tabi arsalarda binaların taban alanı, irtifa sınırlaması getirilmiş ve imar planında bahçe mesafeleri belirlenmemiş ise %35 i; irtifa serbest ise %25 i geçemez. Bu miktarların tespitinde mevcut binaların ve müştemilatların taban alanları da hesaba katılır.
Yapı İnşaat Alanı: Işıklıklar hariç, bodrum kat, asma kat, açık ve kapalı çıkmalar ve çatı arasında yer alan mekanlar ile ortak alanlar dahil yapının inşa edilen tüm katlarının toplam alanıdır.
Kat Alanı Kat Sayısı (KAKS) (EMSAL): Yapının bütün katlardaki alanları toplamının imar parseli alanına oranından elde edilen sayıdır. Katlar Alanı (KA) bodrum kat, asma kat, çatı arası piyesi ve açık ve kapalı çıkmalar dahil kullanılabilen bütün katların ışıklıklar çıktıktan sonraki alanları toplamıdır. Kullanılabilen katlar deyiminden konut, işyeri, eğlence ve dinlenme yerleri gibi oturmaya, çalışmaya, eğlenmeye ve dinlenmeye ayrılmak üzere yapılan bölümler ile bunlara hizmet veren depo ve benzeri alanlar anlaşılır.
Katlar Alanı Hesabına Dahil Edilmeyen Alanlar: Teknik ölçülerin gerektirdiği yüksekliği geçmeyen ve yalnızca tesisatın geçirildiği tesisat galerileri ve katları, ışıklık ve hava bacaları, ticari amacı olmayan ve yapının kendi ihtiyacı için otopark olarak kullanılan bölüm ve katlar, Yangından Korunma Yönetmeliğinin gerekli gördüğü yangın merdiveni ile sahanlık ve ekleri (şaftlar) SAS bölümleri (yangın güvenlik hacmi), başka amaçla kullanılmayan yangın kaçış koridoru, asansör boşluğu, kalorifer dairesi, (60) m2 yi geçmeyen kapıcı dairesi, bina için gerekli minimum sığınak alanının 1,3 katını geçmeyen sığınak alanı, su deposu, bodrum katlarında toplam alanı ait olduğu bağımsız bölümlerin 0,10 unu geçmeyen depo mahalleri, çatı piyesleri ile irtibatlı açık teraslar Katlar Alanına (KA) katılmazlar. Bu maddede sınırlı sayıda sayılan alanlar dışında, bir yapının avan ve uygulama projelerinde her ne nam ve suretle olursa olsun önerilen her şey katlar alanı (AKS) hesabına dahil edilir.
Brüt İnşaat Alanı: Binanın inşa edilen bütün alanlar toplamıdır. Bu alana tabii zemine oturan açık teraslar, avlular, ışıklıklar her nevi hava bacaları saçaklar dahil edilmez.
Net Alan (Kullanım Alanı): Bağımsız bölüm içerisindeki duvarlar arasında kalan temiz alandır. Binalarda yapılan çekme katların etrafında kalan ve ticaret bölgelerinde zemin katların büyümesi ile meydana gelen teraslar, genel giriş, merdivenler sahanlıklar, asansörler, binalarda kapı ve pencere şeritleri, duman ve çöp bacası çıkıntıları, ışıklıklar ve hava bacaları, karkas binalardaki kolonların duvarlardan taşan dişleri, açık çıkmalar ve teraslar, 2 katlı tek ev olarak yapılan konutlarda iç merdivenlerin altlarında (1.70) m. yüksekliğinden az olan yerler bodrumlarda konut başına bir adet konutun bulunduğu bina dışında konut başına (4) m2 den büyük olmamak üzere yapılan kömürlük veya depo, kalorifer dairesi, yakıt deposu, sığınak, kapıcı veya kaloriferci dairesi,müşterek hizmete ayrılan depo, çamaşırlık, bina içindeki otoparklar ile bina dışında konut başına (20) m2 den büyük olmamak üzere yapılan otoparklar net alan dışındadır.
Yapı Yaklaşma Sınırı: İmar planında ve yönetmelikte belirtilmiş olan yapının imar istikametine, yola ve komşu parsellere en fazla yaklaşabileceği sınırdır.
Cephe Hattı: 3194 sayılı İmar Kanunu nun 12. maddesinde İmar planlarında gösterilen cephe hattından önde bina yapılamaz kuralı ile ifade olunan imar istikametleridir.
Ön Bahçe: Parsel ön cephe hattı ile yapı cephe hattı arasında kalan parsel bölümüdür. Birden fazla yola cephesi olan parsellerde yapı ile yol arasında kalan parsel bölümleri de bu tanıma girer.
Yan Bahçe: Planda ve yönetmelikte belirtilmiş olan yapının komşu parsellere en fazla yaklaşabileceği mesafedir. Köşe başına rastlayan parsellerde yol tarafından yan bahçe mesafesi yerine o yol
için tayin edilmiş ön bahçe mesafesi alınır. Gerekli görülen hallerde yan bahçe mesafe sınırları içersinde otopark rampası yapılabilir.
Arka Bahçe: Parsel arka cephe hattı ile yapı arka cephe hattı arasında kalan parsel bölümüdür.
İç Bahçe: Yapı kitlesi içerisinde taban alanı dışında tertiplenen ve estetik değerler için düzenlenen bahçedir.
Dış Bahçe: Yapının taban alanı (TA) dışında kalan ve ön, yan ve arka bahçelerini içeren alandır. Dış bahçede yapılan eklenti ve müştemilat taban alanı içinde sayılır.
Bina Derinliği: Binanın ön cephe hattına arka cephe hattı köşe noktalarından indirilen dik hatların ortalamasıdır.
Tabii Zemin: Arazinin tesviye edilmemiş halihazır durumudur.
Düzenlenmiş Zemin: Bu yönetmelikte belirtilen esaslara göre tesviye edilen zemin durumudur.
Tesviye: Bu yönetmelikte belirtilen esaslara göre kazı veya dolgu yapılmak suretiyle arsanın kazandığı son durumdur.
Saçak Seviyesi: Binaların son kat tavan döşemesi üst kotudur.
Bina Yüksekliği: Binanın kot aldığı noktadan saçak seviyesine kadar olan mesafedir. İmar planı ve yönetmelikte öngörülen yüksekliktir.
Kat Yüksekliği: Binanın herhangi bir katının döşeme üstünden bir üstteki katının döşeme üstüne kadar olan mesafesidir.
Bodrum Kat: Zemin katın altındaki katlardır.
Zemin Kat: İmar planı ve yönetmelikte öngörülen kat adedine göre 1. normal katın altındaki kattır. ±0.00 kotunun üzerindeki ilk kattır.
Asma Kat: Binaların iç yüksekliği en az (5.50) m. olan, zemin katında düzenlenen ve ait olduğu bağımsız bölümü tamamlayan ve bu bölümden bağlantı sağlayan kattır. Asma katlar, iç yüksekliği(2.50) m.den az olmamak, yola bakan cephe veya cephelere (3.00) m.den fazla yaklaşmamak üzere yapılabilirler.
Normal Kat: Zemin ve bodrum katların dışında kalan kat veya katlardır.
Son Kat: Çatı altında bulunan normal katların en üstte olan katıdır.
Ayrık Nizam: Hiçbir yanından komşu binalara bitişik olmayan yapı nizamıdır.
Blok Nizam: İmar planında cephe uzunluğu, derinliği ve yüksekliği belirlenmiş tek yapı kitlesinin bir veya birden fazla parsel üzerine oturduğu bahçeli yapı nizamıdır.
Bitişik Nizam: Birden fazla komşu parseldeki binalara bitişik olan yapı nizamıdır.
İkiz Nizam: Aynı yola cepheli parsellerde tek bir yan parsele bitişik yapı nizamıdır.
Blokbaşı Bina: Bitişik veya blok nizam binalarda bloğun cephe uzunluğunun başlangıç ve bitim parsellerinde teşekkül eden üç cepheli binadır.
Işıklık: Bina kütlesi içinde kalan ve binanın bir kısım piyeslerinin ışık ve hava almasını sağlayan boşluklardır.
Hava Bacası: Bina kütlesi içinde kalan banyo, wc, yıkanma yeri gibi mahallerin havalandırılmasını sağlayan boşluklardır.
Resmi Bina: Genel, katma ve özel bütçeli idarelerle, il özel idaresi ve belediyeye veya bu kurumlarca sermayesinin yarısından fazlası karşılanan kurumlara, kanunla veya kanunun verdiği yetki ile kurulmuş kamu tüzel kişilerine ait bina ve tesislerdir.
Umumi Bina: Kamu hizmeti için kullanılan resmi binalarla ibadet yerleri, özel eğitim, özel sağlık tesisleri, sinema, tiyatro, opera, müze, kütüphane, konferans salonu gibi kültürel binalar ile gazino, düğün salonu gibi eğlence yapıları, otel, özel yurt, işhanı, büro, pasaj, çarşı alışveriş merkezleri gibi ticari yapılar, spor tesisleri, turistik tesis, genel otopark ve buna benzer umuma ait binalardır.
Mevcut Bina: 6785 sayılı İmar Kanununun yürürlüğe girdiği 17 Ocak 1957 tarihinden önce yapılmış olduğu İl Özel İdare Müdürlükleri ve benzeri ilgili kurumlar tarafından veya tapu kayıtları ile belgelenen yapılar ile inşa edildiği tarihte yürürlükte olan 6785, 2981 ve 3194 sayılı Kanun hükümlerine uygun olarak yapılmış veya halen o yerde uygulanması gereken plan ve yönetmelik hükümlerine göre aynen veya statik sakınca göstermeksizin ek ve değişiklik yapılmak suretiyle korunması mümkün bina ile korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı binadır.
Mevcut Teşekkül: Bir yapı adasında mevcut bina tanımına uygun yapıların belirlediği oluşumdur. Bu oluşum; bu yönetmeliğin genel esaslara ilişkin 1.04.1 maddesinde yer alan bulunduğu bölgenin şartlarını ve avan proje uygulamalarına ilişkin 3.02 ve 3.03 maddelerinde adı geçen çevre yapılanma koşullarını ifade etmektedir.
Basit Tamir ve Tadil: Yapılarda derz, iç ve dış sıva, boya, badana, oluk dere, doğrama, döşeme ve tavan kaplamaları, elektrik ve sıhhi tesisat tamirleri ile çatı onarım ve kiremit aktarılması işlemleridir.
Esaslı Tadilat: Yapılarda taşıyıcı unsuru etkileyen ve/veya inşaat alanını ve ruhsat eki projelerini değiştiren işlemlerdir. Esaslı tadil, ruhsata tabidir.
Yüksek Yapılar: Binanın herhangi bir cephesinden görünen en düşük kottaki bina yüksekliği en az (60.50) m. olan yapılar (yüksek yapılar) olarak kabul edilir.
Ortak Alanlar: Binaların giriş holleri, ışıklıklar, hava bacaları, saçaklar, tesisat galerileri, açık ve kapalı merdivenler, yangın merdivenleri, asansörler, kalorifer dairesi, kapıcı dairesi, kömürlük, sığınak ve otopark gibi ortak kullanıma açık alanlardır.
Rezidans: Ticaret, ticaret+hizmet, ticaret+konut ve konut alanlarında yapılan, minimum konut şartlarını sağlayan, birden fazla bağımsız bölümden oluşan ve konaklama tesisinin verdiği hizmetlerden de faydalanan konut binalarıdır.
Açıt : Pencere yada kapı boşluğu
Ağörgü : Taşları ağ şeklinde yerleştirilmiş duvar örgüsü
Akıtmalık : Çatı kaplama işlerinde yedirmelik ya da kurşun şerit ile örtülü birleşme ya da tonoz geçmesi
Alınlık : Kimi yapılarda giriş kısmının ya da kapı ve pencerelerin üstünde bulunan üçgen veya yarı değirmi süsleme
Anaduvar : Yığma bir yapıda taşıyıcı duvar
Arnavut bacası : Tavan arasına ışık sağlayan çatı penceresi
Aypencere : Yarım daire biçiminde pencere
Bağlama : Bir yapının çeşitli öğelerini kendi aralarında birbirlerine kenetleme işi
Bakkal tavanı : Döşeme krişlerinin alttan görünecek şekilde açıkta kaldığı ahşap tavan türü.
Basık : Tavan yüksekliği alışılagelmiş ölçülerden az olan
Beden duvarı : Yığma yapıda taşıyıcı duvar
Bindirme : Bir duvarda cumba, çıkma gibi taşkın ve altı boş olarak yapılan ve bindirmelik yada destek üzerinde taşınan yapı parçası
Cam kiremit : Işık geçiren çatı örtüsü yapmakta kullanılan, camın preslenmesiyle elde edilen bir tür kiremit.
Cam tuğla : Yarı saydam duvar yapmakta kullanılan içi boş cam blok
Çadır çatı : Orta noktadan başlayarak dört yana düşen yüzeyleri olan, kare piramit şeklinde çatı
Çardak : Üstüne sarmaşıklı ağaç veya çiçek sarılarak yapılmış kafesli gölgelik
Çatı : Yapıların üzerini, akıntılı bir tarzda örtecek malzemeyi taşımak üzere yapılan iskelet
Çatı eğimi : Çatı ile binanın yan duvarı arasında meydana gelen açı
Çıkma : Bir binanın üst katlarından dışarıya doğru taşan bölüm
Çıplak ahşap : Üzerinde boya, cila veya vernik bulunmayan ahşap
Çürütmek : Eski kagir yapılarda aşınmış ince yonu taşları çıkararak yerine yenilerini koymak ve çevresini çimento harcı ile doldurmak
Dam başağı : Çatıların tepelerine süs olarak konuların başak biçiminde sivri tepelik
Dayak : Bir yapı parçasının yıkılmaması için dayatılan, çoğu ağaç destek, kısa payanda
Duvar : Yapılarda taş, tuğla, briket, kerpiç ve benzeri gereçlerle yapılan düşey bölge öğesi
Düz çatı : Eğimi yatay ile 10 derece arasında olan çatı
Eskis : Bir tasarımın ön taslağı
Eşik : Kapı boşluğunun altında boydan boya giden ve kapının ayırdığı iki hacmin döşemelerinden biraz yüksekçe olan kısım
Etek : Binanın kaide bölümü, subasman
Filiz : Betonarmede, ileride yapılacak eklemeler için beton dökümü sırasında dışta bırakılan demir uçlarına verilen ad
Firkete : “U” harfi şeklinde bükülmüş, çoğu 12 metre boyunda beton çeliği
Füruş : Saçakların ve çıkmaların altına yalnızca süsleme amacıyla konulan küçük destek yada oymalı süsler
Geçme : Lehim, kaynak veya çakma işlemlerinden yararlanmadan, parçaları birbirine takıp kenetleme
Giyotin pencere : Düşey sürme pencere
Görünüş : Bir yapının tümünün ya da bir parçasının düşey bir düzleme perspektifsiz olarak düşürülmüş gibi çizilen şekli
Gözpencere : Çatı katlarında veya kapı üstlerinde yapılan yuvarlak ya da oval biçimli, çoğu süslü küçük pencere
Harç : Yapıda tuğla ve taşları birbirine bağlamak ve kagir duvar ile tavanları sıvamak için kullanılan, kum, kireç, çimentoyu su ile kararak yapılan hamur
Hatıl : Ağırlığı yatay olarak dağıtmak ve duvarların düşey olarak çatlamasını önlemek amacıyla, duvarın içine yatay olarak boydan boya uzatılan ahşap, tuğla ya da beton bağlama öğesi
Helik : Duvar örülürken büyük taşların arasına yerleştirilen küçük taşlar
İç balkon : Binaların içinde yer alan giriş holüne, salona veya sofaya bakan balkon.
İspanyol merdiveni : Öne doğru eğimli geniş basamakları olan dış merdiven.
İşlev : Kullanış veya işleyiş bakımından maksada uygunluk.
İtalyan damı : Çevresi korkuluklu, üstü teras şeklinde düz dam.
İzole : Yalıtılmış, geçirimsiz hale getirilmiş.
Kabartma : Kil, alçı, taş gibi işlenebilir gereçleri alçaklı, yüksekli yüzeyler halinde biçimlendirerek meydana getirilmiş yapıt.
Karkas : Bir yapının taşıyıcı öğelerinin tümüne verilen ad; iskelet de denir.
Kiriş : Boyu doğrultusundaki eksenine dik kuvvetlerin etkisi altındaki çubuk.
Korkuluk : Köprü, merdiven, balkon gibi düşme tehlikesi olan yerlerin kenarlarına dikilen alçak duvar veya parmaklık.
Lambri : Ahşap, plastik, metal veya taşla yapılan iç duvar kaplaması.
Limon kirişi : Bir merdiven kolunun iki yanında uzanan kirişlerden her biri.
Mahya : Çatıdaki iki eğik yüzeyin birleştiği çizgi.
Mansart : Her yüzünde değişik eğimli iki dam yüzeyi bulunan bir çeşit kırma çatı.
Markiz : Bir kapı ya da pencere önünü yağmurdan korumak için yapılan saçak.
Menteşe : Kapı ve pencere kanadını açılıp kapanacak şekilde tutturmaya yarayan eklemli madeni parça.
Merdiven kovası : Dönerek çıkılan merdivenlerde ortadan görülen boşluk.
Nefeslik : Bodrum katında hava ve ışık almak için tavana yakın olarak açılmış pencere.
Oturma : Bir yapının, altındaki zeminin hareketi veya sıkışması dolayısıyla aşağı doğru hareketi.
Orta derecede eğimli çatı : Eğimi yüzde 25 ile yüzde 70 arasında olan çatı.
Ölçme nişanı : Çatlak duvarların daha çok açılıp açılmadıklarını ak için çatlağın iki yanına tutturulan cam.
Örgü : Duvar veya ayak örme işi veya tarzı.
Örmek : Taş, tuğla gibi gereçler ile duvar veya ayak yapmak.
Panel duvar : Taşıyıcı niteliği olmaksızın bölme olarak kullanılan ince duvar.
Parapet : Teras, balkon ve köprü gibi yerlerde yapılan, yaklaşık olarak 90 cm. yüksekliğinde korkuluk duvarı.
Prefabrikasyon : Hazır elemanlar veya bileşenlerle yapı kurma.
Proje : Bir yapının gerçekleştirilebilmesi için gerekli plan, kesit ve görünüş gibi çizimlerin tümü.
Repetisyon : Belli bir aletle yapılan açı ölçmesinin duyarlılığını artırmak için ölçmenin yinelenmesi yöntemi.
Restitüe etmek : İlk şekline getirmek; eski şeklini yapmak.
Sahanlık : Binalarda kapı önünde, merdiven başlarında veya ortasında bulunan düzlük.
Salmastra : Sızdırmazlık işlerinde kullanılan, saö gibi örtülü bir çeşit kordon.
Sarak : Yapı yüzlerinde boydan boya giden yatay, enli, az çıkıntılı, süslü veya düz kşak.
Strüktür : Bir yapının taşıyıcı bölümü.
Sundurma : Yağmur veya güneşten korunmak için bir kapı üstüne ya da duvar önüne yapılan saçak.
Taşıyıcı : Yapının maruz kaldığı çeşitli kuvvetleri ve zorlamaları karşılayan bölümleri meydana getiren (gereç, yapı elemanı, yapı bileşeni).
Tadilat projesi : Yapıdaki herhangi bir değişikliği göstermek üzere hazırlanan ve asıl projenin eki olan proje.
Tesisat : Belli bir işin sağlanmasına yardım eden alet ve araçların uygun yerlere, birbirine bağlı olarak döşenmesi veya döşenen bu araçların tümü.
Üstemel : Bina eteği, etek duvarı.
Üstyapı : Bir yapının toprak üzerinde kalan bölümü.
V kolon : Yükleri üstteki iki noktadan alıp tek bir yük halinde temele aktaran kolon.
Vasistas : Pencere veya kapı üzerinde bulunup, havanın değiştirilmesine yarayan, alttan menteşeli pencere, bir çeşit üstlük.
Yapı donanımı : Sabit ve sabit olmayan mobilya ile çeşitli cihazlar ve tesisat.
Yüz : Yapının cephesi.
Şantiyelerde İş Sağlığı ve Güvenliğine Yönelik Alınacak Önlemler
FENNİ SORUMLU
Her işveren, yapı işlerini, fenni yeterliği bulunan kişilerin, teknik gözetimi ve sorumluluğu altında yürütecektir. Bu sorumlu kişi ya da kişiler ilgi alanlarına giren işlerin yapıldığı zamanlarda inşaat sahasında bulunmak ve işi yönlendirmek zorundadırlar.
-YAPI İŞ DEFTERİ:
İşveren, birinci sayfası Çalışma Bakanlığınca saptanacak örneğe uygun ve diğer sayfaları bir asıl ve bir suret olacak şekilde bir yapı iş defterini, işyerinde bulundurmakla yükümlüdür.
Bu defter (piyasadan alınabilen 100-200 sayfalık kareli, harita metot defteri) işveren tarafından işyerinin bağlı bulunduğu bölge çalışma müdürlüğüne her sayfası mühürletilmek suretiyle onaylattırılır.
Yapı iş defteri fenni mesul tarafından tutulur.
Yapı iş defterine “Yapı İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü”nün ilgili maddelerinde belirtilen hususlar ve gerekli diğer bilgiler işlenir. (Özellikle inşaatın her safhasında alınan güvenlik önlemleri, kazı kontrolü, gırgır vincin kontrolü, asma iskelenin kontrolü, betonarme kalıplarının kontrolü vb. hususlar tarih atılmak kaydıyla yazılır.)
Yapı iş defterinin, istenmesi halinde, işyerini teftiş ve kontrole yetkili memurlara gösterilmesi zorunludur. Bu nedenle şantiyede bulundurulması gereklidir.
– İLK YARDIM MALZEMESİ VE SEDYE:
İşyerlerinde, içinde (tentürdiyot, alkol, sargı bezi, pamuk, yanık pomadı, suni teneffüs cihazı vb.) ilk yardım levazımı bulunan ilk yardım dolabı ile bir sedye ve bir battaniye bulundurulacaktır.
- İŞÇİLERE SAĞLIK RAPORU:İnşaat işlerinde çalışacak işçilerin işe girişlerinde veya işin devamı süresince bedence bu işlere elverişli ve dayanıklı oldukları; işyeri hekimi işçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı yerlerde sırası ile en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu, Sağlık Ocağı, Hükümet yada Belediye Doktorları tarafından verilmiş örneğine uygun sağlık raporları olmadıkça; bu gibilerin işe alınmaları veya işte çalıştırılmaları yasaktır.
Yetkili memurlar isteyince, bu raporları işveren kendilerine göstermek zorundadır. Bu nedenle bu raporların şantiyeden uzaktaki bir büroda değil, şantiyede bulundurulması gereklidir.
Bu raporlar her türlü resim ve harçtan muaftır.
– KİŞİSEL KORUYUCULAR:
Alet, parça, malzeme gibi cisimlerin düşmesi muhtemel yerlerde çalışacak işçilere koruma başlığı (baret) verilecektir.
Yüksekliği tabandan itibaren 3 metreden daha fazla olan ve düşme veya kayma tehlikesi bulunan yerlerde çalışanlarla, kiremit döşeyicilerine, oluk ve her türlü dış boya işleri yapanlara, gırgır vinçlerini çalıştıranlara ve kuyu, lağım, galeri ve benzeri derinliklerde çalışanlara emniyet kemerleri verilecek ve işçiler de verilen bu kemerleri kullanacaklardır.
Su içinde çalışmayı gerektiren hallerde, işçilere, uygun lastik çizmeler verilecektir. Diz boyunu aşan suların yenilmesi için ayrıca gerekli tedbirler alınacaktır.
El ve kolların korunması için kullanılacak eldivenler, işçinin ellerine ve yapacakları işe uygun seçilmiş olacaktır.
– UYARI LEVHALARI:
Yapı alanı içindeki tehlikeli kısımlar, açıkça sınırlandırılacak ve buralara görünür şekilde yazılmış uyarma levhaları konulacaktır.
– DÖŞEME KENARINA KORKULUK:
Betonarme platformlarının döşeme kenarlarına düşmeyi önleyecek korkuluk yapılacaktır. Bu mümkün olmadığı hallerde, serbest çalışmayı sağlamak için döşeme kenarına korkuluklu iskele yapılacaktır.
Not: Döşeme kenarları en azından, uyarı niteliğinde kırmızı-beyaz renkli şerit bant ile sarılmalıdır.
Basamakları yapılmamış betonarme merdiven döşemelerine kayma veya düşmeyi önleyecek ahşap basamaklar ve kova boşluğu kenarlarına ise uygun korkuluklar yapılacaktır.
– BETONARME KALIPLARININ KONTROLÜ:
Betonarme kalıplarının yeterliliği her beton dökümünden önce kontrol edilerek yapı iş defterine yazılacaktır.
– TEHLİKELİ BOŞLUKLAR-MALZEME İSTİFİ-ARTIK MALZEMELER:
Tavan veya döşemelerdeki boşluk ve deliklere , asansör boşluklarına, korkuluk yapılacak veya bu deliklerin üstleri geçici bir süre için uygun şekilde kapatılacaktır.
Yapı işyerinde kazaya sebep olacak veya çalışanları tehlikeli durumlara düşürecek şekilde malzeme istif edilmeyecek ve araçlar gelişi güzel yerlere bırakılmayacaktır.
Yapının devamı süresince sivri uçları veya keskin kenarları bulunan malzeme ve artıklar, gelişi güzel atılmayacak ve ortaklıkta bulundurulmayacaktır.
– KAZILAR:
Kazıların her bölümü ilgili fenni mesul (TUS) tarafından her gün en az bir defa kontrol edilecek ve çalışılmasında bir sakınca olmadığı sonucuna varılırsa işe devam edilecek; çalışılmasında sakınca olduğu anlaşılırsa sakınca giderilinceye kadar iş durdurulacaktır.
Her iki halde de, durum, yapı iş defterine yazılıp imza edilecektir.
Sert kaya, sert şist, betonlaşmış çakıl, sert kalker, killi şist kaya, gre ve konglomera gibi kendini tutabilen zeminlerde yetkililerin gerekli gördüğü hallerde ve şevsiz yapılmak zorunluluğu bulunan 150 santimetreden daha derin kazılarda, yan yüzler uygun şekilde desteklenmek veya iksa edilmek suretiyle tahkim olunacak ve iksa için kullanılacak kalas başları, kazı üst kenarından 20 cm. yukarı çıkarılacaktır. İksanın yeterliliği iş süresince kontrol edilerek sonuçlar yapı iş defterine kaydedilecektir.
150 santimetreden daha derin olan kazı işlerinde, işçilerin inip çıkmaları için yeteri kadar el merdivenleri bulundurulacaktır. İksa tertibatını ve desteklerini, inip çıkma için kullanmak yasaktır.
– YAPI İSKELELERİ:
Yapı iskeleleri, ancak sorumlu ve yetkili teknik elemanın yönetimi altında, tecrübeli ustalara iskele ölçüleri ve malzeme özellikleri göz önünde bulundurularak kurdurulacak veya söktürülecektir. İskeleler, sık sık ve en az ayda bir kere muayene ve kontrol edilecek ve sonuçlar yapı iş defterine yazılacaktır. İskeleler her fırtınadan sonra kontrol edilecektir.
Yük taşıyan iskelelerde alet ve malzemenin düşerek kazaya sebep olmasını önlemek için döşeme dış kısmına 15 santimetre yüksekliğinde bir etek tahtası konacaktır. Bu etek tahtası ile döşeme arasında en çok bir santimetre boşluk bırakılabilir.
İskelelerde köprü görevi görecek geçitler, 60 santimetreden dar ve korkuluksuz yapılmayacaktır.
– ÇELİK BORULU İSKELE:
Çelik borulu iskeleler, sağa ve sola sallanmayacak şekilde yeteri kadar çapraz borularla takviye edilecek ve binadan ayrılmayacak şekilde tespit olunacaktır.
Çelik borulu iskelelerdeki platformlarda kullanılacak kalas veya diğer ahşap kısımların özellikleri ile kullanılacak çaprazlar, korkuluklar, ara korkuluklar ve benzeri kısımlardaki aralıklar ahşap iskelelerde aranan özelliklere uygun olacaktır.
Boru veya madeni iskeleler statik, elektriğe karşı uygun şekilde topraklanacaktır.
– ASMA İSKELE:
Asma iskelelerin aşağı ve yukarı hareketlerini sağlayan makina, teçhizat ve vinçlerin, kullanmaya elverişli olduklarına ilişkin ve yetkili teknik elemanca kullanmaya başlamadan önce düzenlenmiş belgeleri işyerinde saklanacaktır.
Asma iskele askısı için kullanılacak çelik veya kendir halatların yahut benzeri malzemenin her gün işe başlamadan önce muayene edilerek ezik, kopuk, çürük veya başka bir özrü olup olmadığı hususu yapı iş defterine kaydedilecek, ancak sağlam olduğu anlaşıldıktan sonra iskelede çalışma yapılacaktır.
Asma iskele tavan kısmında mutlak surette sabit bir noktaya sağlam bir şekilde bağlanacaktır.
Asma iskele korkulukları, en az 100 santimetre yükseklikte ve ara korkuluklu yapılacak, etek tahtaları ise en az 15 santimetre yükseklikte olacaktır.
– SIPA İSKELE:
Duvar işlerinde veya 120 santimetreden yüksekte yapılacak işlerde kullanılacak sıpa iskelelerde aşağıdaki özellikler bulunacaktır.
1 – Genişlikleri 125 santimetreden az,
2 – Yükseklikleri 300 santimetreden çok,
3 – Platform kalınlığı 5 santimetreden az,
4 – İskele bacak ve kirişleri 10X10 santimetre kesitinden küçük,
5 – Takviye ve çaprazlar 2,5X15 santimetre veya 5X10 santimetre kesitinden küçük, olmayacaktır.
– GIRGIR VİNÇ (ASANSÖR):
Gırgır vincin elektrik motoru topraklanmış olacaktır.
Vincin şalteri otomatik olacak, vinç kovasının belirli bir yüksekliğe çıkması halinde otomatik şalter devreyi kesecektir.
Çelik halatın tamburdan dışarı fırlaması önlenecektir.
Kullanılacak çelik halatın çapı 12 milimetreden az olmayacak, sağlam ve özürsüz tellerden yapılmış olacaktır.
Kova kancasına takılacak çelik halatın uç kısmı yüksüklü olarak kancaya takılacak ve serbest kalan uç kısmı uzun kısma en az 3 adet U klemensi ile uygun şekilde tespit edilecektir.
Kancanın kovadan kurtulmaması için, mandal, kilitli mandal veya bağlama gibi uygun tertibat bulunacaktır.
Vincin tespit edildiği kolon ahşap ise, kesiti 20X20 cm.den küçük olmayacak ve kolon, sağa sola yalpa yapmayacak şekilde tespit edilecektir.
Ek bulunduğu hallerde, kolonun dört bir yüzünde, ekleme şartlarına uygun saplama yapılacaktır.
Hareketi sırasında katlar arasında kovaya takılacak herhangi bir engel bulundurulmayacaktır.
İçine konacak her türlü malzemenin yüksekliği kova üst düzeyini aşmayacaktır.
Kalas, uzun tahta, demir ve benzeri malzeme veya eşya gırgır vince uygun ve emniyetli şekilde bağlandıktan sonra taşınacaktır.
Hareket sırasında alabora olmaması için kova sapı kenarında kilitli mandal kullanılacaktır.
Gırgır vinci çalıştıran işçiye güvenlik kemeri, lastik eldiven ve lastik ayakkabı gibi uygun kişisel koruyucu araçlar verilecektir.
Gırgır vincin tabanda durduğu alanın ön yüzünde parmaklık (bariyer) şeklinde bir kapısı bulunacak, diğer tarafları ise en az 90 santimetre yüksekliğinde bir korkulukla çevrilmiş olacaktır.
Gırgır vincin hareketi sırasında çevrili olan içinde hiç bir işçi bulundurulmayacaktır.
Gırgır vince malzeme yükleyen bütün işçilere koruma başlığı (baret) giydirilecektir.
Gırgır vincin bütün kısımları en az haftada bir kere ve ayrıca her yer değişmesinde kontrol edilecek ve sonuçlar yapı iş defterine yazılarak imzalanacaktır.
– ELEKTRİK PANOSU VE İLETKENLER – TOPRAKLAMA:
Elektrik panolarının taban alanlarında yalıtkan malzeme (lastik paspas veya tahta ızgara) bulunacaktır.
Tehlike anında panoya ulaşmak için elektrik panolarının önlerine herhangi bir engel bulundurulmayacaktır.
Elektrik kabloları, mekanik ve kimyasal etkilerden korunmuş olarak yerleştirilecektir.
Elektrikli makinaları, uygun bir şekilde topraklanacaktır. Topraklama hatları kolay muayene edilecek şekilde çekilmiş olacaktır.
Seyyar elektrikli makinalarda, gelen ve dönen akımı kontrol edip eşit olmadığı zamanlarda elektriği kesen kaçak akım röleleri kullanılacaktır.
- TUVALET:
- İşyerlerinin uygun mahallerinde yeter sayıda helalar bulunacaktır. Hela yapılmasına işyerinin durumu müsait değilse ve yakınlarda da özel helalar bulunmuyorsa,işverenler,işçilerin bu ihtiyaçları için civarda yer bularak helalar yapmak zorundadırlar.
